حجت الاسلام و المسلمین محمدتقی سبحانی رئیس مركز الحضارة لتنمية الفكر الإسلامی لبنان(مرکز پژوهش های تمدنی) در گفتگو با خبرگزاری حوزه به بیان برخی دستاوردها و موفقیت های این مرکز و همچنین برنامه های نشست ده سالگی این مرکز پرداخت.

وی با اشاره به فعالیت های این مرکز بین المللی گفت: امروز مرکز الحضاره دارای ابعاد گسترده‌ای در جهان اسلام و حوزه عربی شده و توانسته آیینه‌ای از فعالیت‌ها و حرکت‌های فرهنگی و علمی را درون ایران و جهان تشیع به بیرون نمایش بدهد.

* فعالیت الحضارة زمانی آغاز شد که هیچ حرکت مشابه بین المللی نداشتیم

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی ادامه داد: زمانی که این فعالیت مرکز آغاز شد تقریباً می‌شود گفت ما هیچ حرکت بین‌المللی در این حد و اندازه نداشتیم، یک نگاه هماهنگ و توأم با یک راهبرد کلان و دورنگر در عرصه عرضه اندیشه‌های انقلاب اسلامی در حوزه علمیه قم وجود نداشت. بارها این سخن و این ایده را با مسئولان مختلف مطرح کردیم ولی فکر می کردند این کار غیر‌ممکن است. درنهایت فعالیت الحضاره با حضور دو سه نفر با دست خالی و تنها با همین امید که می‌توان این اندیشه ناب الهی را در جهان منتشر کرد آغاز شد.

وی با اشاره به انتخاب لبنان برای مرکزیت فعالیت‌های این مرکز گفت: چون نقطه تمرکز اولیه را جهان عرب گذاشتیم و اعتقادمان بر این بوده و هست که اگر ما بتوانیم محیط عربی را با اندیشه‌های ناب و سالم همراه کنیم به تدریج به بقیه جهان اسلام هم تسری پیدا می‌کنیم.

* در گفتمان تمدنی می‌شود سهم هر مذهب را در پیشبرد اندیشه تمدنی اسلام نشان داد

رئیس مركز الحضارة لبنان تاکید کرد: ایده اصلی و مرکزی ما اندیشه تمدنی اسلام است. اعتقاد داریم که اندیشه تمدنی بستر بسیار مناسبی برای گفتگو میان شخصیت‌ها و گروه‌های جهان اسلام است. گفتمان تمدنی به راحتی می‌تواند زمینه و آزمونی برای اندیشه‌ورزان و مذاهب گوناگون باشد و از آن جا می‌شود سهم هر مذهب یا جریان را در پیشبرد اندیشه تمدنی اسلام نشان داد.

 وی افزود: در عین حال توجه داشتیم که باید سهم ایران، سهم تشیع و سهم انقلاب اسلامی را در این نگاه بلند تمدنی نشان بدهیم و برای این‌ کار پنج سلسله از آثار را طراحی کردیم و هر کدام با یک هدف که در درون این منظومه فکر تمدنی قرار می‌گیرد. مطالعات قرآنی، مطالعات تمدنی، شخصیت‌های فکر و اصلاح در جهان اسلام، مطالعات معاصر ایران و مطالعات ایرانی و عربی.

* مطالعات قرآنی مرجع اصلی تفکر در جهان اسلام است

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی با بیان اینکه هر کدام از این‌ها در پازل کلی نگاه تمدنی مرکز جایگاه مشخصی دارد یادآور شد: مطالعات قرآنی به عنوان مرجع اصلی تفکر در جهان اسلام معرفی می‌شود و نشان داده می‌شود که تشیع و ایران در عرصه مطالعات قرآنی یک وسعت و گستره جدی دارد. قلب اصلی ما مطالعات تمدنی است که ابعاد مختلف علوم و نیازهای مختلف جامعه و تمدن اسلامی را نشان بدهد. یک سلسله‌ای را به حوزه فکر ایرانی معاصر اختصاص دادیم، تجربه ایران معاصر پس از انقلاب اسلامی می‌تواند الهام‌بخش بسیاری از جوامع دیگر و اندیشمندان دیگر باشد. در این جا تلاش کردیم با یک نگاه کاملاً بیرونی و بدون داوری‌های خاص نشان بدهیم که آن چیزی که در حوزه فکر و تجربه عملی تمدنی ایران گذشته چه بوده و نقاط قوت و ضعف آن را به نمایش گذاشتیم.

وی ادامه داد: همچنین سلسله‌ای را تعریف کردیم به عنوان تجربه اندیشمندان مسلمان در طول صد سال گذشته. پس از سید جمال الدین اسد آبادی حرکت‌های اصلاحی مختلفی در جهان اسلام رخ داد که پاره‌ای در همراهی با حرکت روشنگرانه سید جمال بود و عده‌ای در نقد آن جریان به حرکت درآمد. ما سعی کردیم سهم تمام اندیشمندانی که در این عرصه حضور دارند  را بی‌طرفانه نشان بدهیم. هفتاد و پنج اندیشمند را از جهان اسلام انتخاب کردیم بدون توجه به رنگ و زبان و مذهب آن‌ها و برای هر کدام از آن‌ها یک کتاب تألیف کردیم. یک سلسله هم تعریف کردیم که به چالش‌ها یا بسترهای ارتباطی ایران و جهان عرب می‌پردازد.

*  فعالیت‌های میدانی مرکز الحضاره و حضور در بیشتر نمایشگاه های کتاب معتبر

حجت الاسلام و المسلمین سبحانی به ضعف توزیع محصولات و آثار دینی اشاره کرد و اظهارداشت: ما گاهی محصولات خوب تولید می‌کنیم اما دست مخاطب نمی‌رسد. یکی از اهداف اولیه الحضاره این بود که هم‌زمان با روزآمدی آثار، به صورت مستقیم با مخاطبان در جهان اسلام ارتباط برقرار کند. ما تقریباً در تمام نمایشگاه‌های بین‌المللی  در حوزه جهان عرب حتی هند، استانبول و فرانکفورت شرکت می‌کنیم و تا آن جایی که بتوانیم محصولات‌مان را در دید مخاطبان قرار می دهیم. دفاتر ما تقریباً در بسیاری از کشورها فعال هستند و به صورت به‌روز آثار مرکز را ارائه می‌دهند.

*کتابخانه کنگره آمریکا 135 جلد از کتابهای الحضارة را خریده است

رئیس مركز الحضارة لبنان گفت: یکی از زمینه‌ها حضور ما در کتابخانه‌های بین‌المللی و جهانی است. اگر شما به کتابخانه کنگره آمریکا مراجعه کنید و حتی می‌شود گفت بزرگ‌ترین دانشگاه‌های دنیا، آثار مرکز الحضارة را می‌بینید که در کتابخانه‌هایشان فهرست شده است. تا آن جایی که به یاد دارم حدود 135 کتاب از الحضاره در کتابخانه کنگره آمریکا وجود دارد. این را من یاد کنم که ما هیچ کتابی را هدیه نمی‌دهیم و تمام این‌ها در بازار فروش رفته و به دست دانشگاه‌ها و مراکز علمی رسیده است.

* بررسی نقاط قوت و ضعف الحضارة در نشست ده سالگی این مرکز

وی با اشاره به نشست بررسی عملکرد ده ساله مرکز الحضارة که پنجشنبه جاری در قم برگزار می شود خاطرنشان کرد: در نشست پیش رو به دنبال ارائه اندیشه تمدنی وشاخصه‌های این اندیشه هستیم. نشان دهیم که این گفتمان، یک گفتمان ساری و جاری در اندیشه اسلامی است و می‌تواند بستر مناسبی برای تعامل حوزه علمیه قم با جهان اسلام بشود. در این نشست فعالیت های مرکز مورد بحث و بررسی قرار می‌گیرد. پیشرفت‌هایی که ما در این زمینه داشتیم و تجربه‌ها عرضه می‌شود و از اندیشمندان خواستیم این دستاوردها را مورد نقادی قرار بدهند، آسیب‌های آن را بگویند و افق فراروی ما را نشان بدهند.